visie
Het verbeteren van de waterkwaliteit van Demer I en Munsterbeek heeft een positieve invloed op Demer II. Demer II is bij regenweer sterk onderhevig aan overstortwerking vanuit de collectoren op de oever van de Demer en in enkele zijlopen zoals Stiemer en Kaatsbeek. Dit wordt op twee wijzen aangepakt:
Enerzijds wordt in Diepenbeek een nieuw zuiveringsstation gebouwd om de afwaartse overstorten te ontlasten.
Anderzijds dient sterk ingezet te worden op aanpak-bij-de-bron: gescheiden stelsels en infiltratie van regenwater. Zeker de infiltratierijke zandgronden in het kempische deel van het afstroomgebied (Genk) bieden hier kansen. De vernieuwende aanpak volgens de principes van het Sustainable Urban Drainage System (SUDS) door de stad Genk (Masterplan Stiemervallei in kader van Integraal Project 'De Wijers') loopt hierbij voorop
Wateroverlast trad in het verleden op bij overstromingen uit Demer & opgestuwde zijlopen ter hoogte van campus Diepenbeek. Door lokale beschermingsmaatregelen worden de universiteitsgebouwen deels gevrijwaard van overstromingen. Tegelijkertijd moet de Demervallei (thv de campus en ook verder opwaarts) bij hoog water zijn waterbergend vermogen optimaal kunnen vervullen om overlast thv de campus en verder afwaarts in Hasselt te vermijden.
Aanpak van wateroverlast gaat hand in hand met structuurherstel , wat dan tegelijk ook het waterleven meer kansen geeft. Zoals bij Demer I betekent dit actieve hermeandering van de sterk rechtgetrokken Demer, verondiepen en verwijderen van kunstmatig opgehoogde oeverwallen/dijken in de Demervallei stroomopwaarts Hasselt. Het beperken van het drainerend effect van de Demer zorgt tegelijk voor hogere grondwaterstanden in de vallei . Dit heeft naast aanpak van de wateroverlast ook een positieve impact op de droogteproblematiek in de Demervallei en is voor grondwatergevoelige ecosystemen van levensbelang. Gelijkaardige ingrepen in het stroomgebied van Oude en Nieuwe Stiemer op grondgebied Diepenbeek worden onderzocht (cfr. de hydrologische studie die de provincie Limburg ism VLM gaat uitvoeren, mede ter voorbereiding van een mogelijk landinrichtingsplan "Oude en Nieuwe Stiemer")
Structuurherstel kan gepaard gaan met oplossen van vismigratieknelpunten op de Demer (aangeduid als hoofdmigratieroute voor het visbestand). Zowel voor het knelpunt ter hoogte van het golfterrein in Godsheide op te lossen, als voor aanleg van een meer meanderende bypass rond het verval op de Demer aan de Robbemolen stroomafwaarts Hasselt. Tegelijkertijd worden afwaartse migratieknelpunten op de Demer (Grote Steunbeer in Diest, Veldekemolen in Kermt) opgelost.
De voorbije planperiode werd, op aanzet van het bekkensecretariaat en onder leiding van de provincie Limburg een masterplan 'Signaalgebied campus Diepenbeek' uitgewerkt. Het hierboven besproken structuurherstel van de Demer en van de Stiemer, oude Stiemer en Miserikbeek (landinrichtingsproject 'Oude en Nieuwe Stiemer' in het kader van Integraal 'Project De Wijers'), zorgen de komende jaren voor een eerste uitvoering van dit masterplan.
Voor de Stiemervallei in Genk werd ook een masterplan uitgewerkt, ter bescherming van de stad tegen klimaatrisico's zoals overstroming, hitte en droogte. Cruciaal in de aanpak is daarbij voldoende 'ruimte' voor natuur, groen en water. Het vrijwaren van open ruimte is daarom een belangrijk uitgangspunt in de ontwikkeling van Genk. Genk ontwikkelt de Stiemervallei als een blauw-groene klimaatrobuuste verbinding en brengen de vallei tot leven op sociaal, ecologisch en economisch vlak. Stad Genk is de stuwende kracht achter deze ontwikkeling waarin burgers, bedrijven en organisaties mee de kar trekken. De stad Genk ontwikkelt de Stiemervallei als blauw-groene ader, met als kernpunten (1) ontwikkeling valleiroute tot een belevingsvolle fietsroute met aandacht voor natuur,cultuur, water en mens, (2) gefaseerd opwaarderen Stiemervallei tussen Stalenstraat en Thor Park tot groene long voor Waterschei, (3) gefaseerd uitbouwen van de Slagmolen tot toegangspoort voor De Maten en De Wijers, (4) via proefproject SUDS & SODA natuurlijke oplossingen voor duurzaam waterbeheer testen en demonstreren, (5) het afsluiten van Stiemerdeals om sociale innovatie en ondernemerschap te stimuleren en diverse actoren actief te betrekken bij de ontwikkeling van de Stiemervallei, (6) communicatie en participatie om andere actoren te betrekken en engageren bij de ontwikkeling van de Stiemervallei en (7) de uitvoering van het Stiemerprogramma coördineren samen met het Europees project Connecting Nature.
Raadpleeg de gegevens over druk & impact, milieudoelstellingen, reductiedoelen & afwijkingen en beoordeling in de waterlichaamfiches. VL05_99 - DEMER II, L111_844 - STIEMER, L107_846 - KAATSBEEK.