Demer I
De Demer wordt opgedeeld in 7 waterlichamen. Het meest stroomoopwaartse, Demer I, ontspringt in Ketsingen (Tongeren) en stroomt daarna verder via Hoeselt naar Bilzen en Diepenbeek. Vanaf de monding van de Stiemer in de Demer, spreken we van waterlichaam Demer II. Belangrijke zijlopen van Demer I zijn de Winterbeek in Bilzen en de Dautenbeek in Diepenbeek.
Demer I heeft de laatste jaren de norm van de goede fysisch-chemische kwaliteit van het water bijna gehaald. De meest relevante ontbrekende rioleringen (langs de Winterbeek, in Romershoven en verder opwaarts) worden momenteel aangesloten. Daarna moet de instroom van oppervlaktewater én grondwater in zuiveringsgebied Bilzen en Hoeselt worden beperkt om de overstorten minder te laten werken. Tegelijk kan een verbeterde zuivering op de zuiveringsstations van Bilzen (gepland) en Hoeselt (nog niet gepland) een relevante impact hebben op Demer I.
Naast huishoudelijk afvalwater is er, zeker na een periode van neerslag, een relevante instroom van nutriënten en gewasbeschermingsmiddelen vanuit de sterk erosiegevoelige en landbouwintensieve brongebieden van Demer en zijlopen. De aanpak van bodemerosie gericht op instroom naar de waterlopen (en dus niet enkel op modderoverlast in bebouwde zones) is belangrijk.
Om voldoende en divers waterleven in de Demer te krijgen is een drastische verbetering van de hydromorfologische structuur van Demer I absoluut noodzakelijk. Structuurherstel van de boven- en zijlopen geeft een eerste aanzet, maar zeker het verondiepen en actief laten meanderen van de Demer zelf is prioritair. Mogelijkheden liggen (1) in het Habtitatrichtlijngebied stroomafwaarts Renfortmolen, (2) thv Diepenbeek aansluitend bij het erkende reservaat van de Dorpsbeemden, en (3) thv de monding van de Stiemer aansluitend bij de Demervallei langs de universiteitscampus. Het structuurherstel kan hier gepaard gaan met vernatting van de vallei om grondwatergevoelige natuurwaarden in de beschermde gebieden te herstellen. Tegelijkertijd pakken deze maatregelen ook de stroomafwaartse overstromingsproblematiek én de verdrogingsproblematiek aan. Het structuurherstel aan de campus wordt oa. in het kader van de landinrichting Oude en Nieuwe Stiemer (Integraal Project De Wijers) aangepakt.
De Demer is als hoofdmigratieroute belangrijk voor het visbestand in Demer en zijlopen. De vismigratieknelpunten op de Demer moeten daarom prioritair worden aangepakt.
Raadpleeg de gegevens over druk & impact, milieudoelstellingen, reductiedoelen & afwijkingen en beoordeling in de waterlichaamfiches VL05_98 - DEMER I, L107_847 - WINTERBEEK (BILZEN).