Velpe
De Velpe ontspringt in Bierbeek en stroomt via Boutersem, Tienen, Glabbeek en Kortenaken tot in Halen, waar ze uitmondt in de Demer.
Voor de kwaliteit van het Velpewater, en ook voor een betere ecologische toestand, is de verdere uitbouw van de (vele) ontbrekende waterzuiveringsinfrastructuur noodzakelijk. Operationeel maken van de RWZI's Glabbeek, Kortenaken en Kersbeek-Miskom en aanvoer van de (meest efficiënt te verzamelen) vuilvracht via de toevoerleidingen is absoluut prioritair. Tegen 2027 moeten deze 3 RWZI's een belangrijke vuilvracht verwerken die momenteel nog in de Velpe terecht komt.
Het heuvelachtige karakter van het smalle, langgerekte afstroomgebied van de Velpe geeft in combinatie met de intensieve landbouw aanleiding tot erosie op landbouwgronden. En dat leidt logischerwijze tot dichtslibben van grachten en buizen, en instroom van nutriënten en gewasbestrijdingsmiddelen naar de Velpe via zijlopen. Erosiecoördinatie en uitvoering van erosiebestrijdingsmaatregelen op de bovenlopen moet deze problematiek aanpakken en via brongerichte en infrastructurele maatregelen een win-win-situatie creëren voor zowel landbouw als ecologie.
Hoewel de Velpe 1e cat op vele plaatsen nog een goede structuur kent, zijn er enkele bijkomende mogelijkheden voor structuurverbetering. Enerzijds door actieve hermeandering in het wachtbekken van Hoeleden of door (deels) aansluiting van twee afgesneden meanders stroomopwaarts van de Arnautsmolen. Anderzijds is een minder intensieve ruiming van de waterlopen ook een verbetering van de Velpestructuur. Zo wordt al meerdere jaren het deel van de Velpe tussen Bauwelstraat en de Krawatenstraat niet geruimd. Zonder bijkomende wateroverlast. Deze niet-ruimingszone kan ook verder afwaarts doorgetrokken worden.
Vanuit de Demer zullen na verhoging van het Demerpeil (tgv werken aan Grote Steunbeer te Diest) de vissen bij normale debieten de Velpe kunnen optrekken. Verder opwaarts op de Velpe werden de voorbije jaren reeds een aantal relevante vismigratieknelpunten opgelost. Blijvend onderhoud hiervan is nodig. Daarnaast dient het migratieknelpunt aan de Arnautsmolen prioritair te worden aangepakt.
Om wateroverlast in de Velpevallei en verder stroomafwaarts te voorkomen, werden de wachtbekkens van Hoeleden en in Halen aan de Zepstraat aangelegd. Bijkomende wachtbekkens zijn niet gepland. Om de verdrogingsproblematiek in de vallei tijdens droge zomers aan te pakken, kunnen lokale drainerende waterlopen worden aangepakt (verondiepen, minder ruimen) om het grondwater te verhogen.
Raadpleeg de gegevens over druk & impact, milieudoelstellingen, reductiedoelen & afwijkingen en beoordeling in de waterlichaamfiches VL05_115 - VELPE.