Druk vanuit saneringsinfrastructuur
Restvracht RWZI’s
In het Maasbekken zijn er 32 rioolwaterzuiveringsinstallaties (RWZI) actief. Daarnaast wordt een beperkt deel van het afvalwater afgevoerd naar 5 RWZI's in Nederland. De RWZI van 's Gravenvoeren zal in 2020 opstarten, daarnaast is er een kleinere in Remersdaal nog te plaatsen. Het afvalwater dat via de riolering aankomt in een RWZI wordt (zo goed mogelijk) gezuiverd alvorens het geloosd wordt in de waterloop. De RWZI’s moeten voldoen aan het vooropgestelde zuiveringsrendement en aan de maximumnormen voor de effluentconcentraties opgenomen in de milieuvergunning. Ondanks die eisen bevat het effluent van de RWZI's nog steeds een restvracht, wat de druk van de RWZI’s op het oppervlaktewater verklaart. In het Maasbekken zijn er verschillende gebieden waar RWZI’s een grote impact hebben op de waterkwaliteit en dan vooral voor fosfor. Zo zorgen de 4 RWZI's die lozen op de Dommel, duidelijk voor een grote vracht op de waterloop. Andere relevante RWZI's zijn die van Neeroeteren, Bree en Hoogstraten.
Overstorten
Door het oudere rioleringsnetwerk in het Maasbekken zijn veel rioleringen gemengd (afvalwater en regenwater in dezelfde buis) aangelegd. Hierdoor zijn er ook veel overstorten. Bij een overstort in werking komt het ongezuiverde rioolwater verdund in het oppervlaktewater terecht en zorgt zo voor een druk op de waterkwaliteit. Van de bemeten overstorten in het Maasbekken (49 in 2017) scoort het meredeel matig of ontoereikend, 10 overstorten scoren slecht en 8 overstorten scoren goed.
Verdunning
De mate van verdunning van het afvalwater in de riolering is vaak een indicatie voor overstortwerking. Een hoge mate van verdunning wijst immers vaak op de aansluiting van grachten en grote oppervlakten waarbij het hemelwater in het rioolstelsel terechtkomt. In het Maasbekken vormt verdunning een groot probleem in onder meer de zuiveringsgebieden van Achel, Overpelt, Bocholt, Eksel en Lanaken (cijfers 2017).