Douvebeek
De Douvebeek ontspringt op de zuidhelling van de Zwarteberg in Frankrijk, op een kilometer van de Belgische grens. Een deel van de Douvebeek vormt in het Heuvelland de grens tussen België en Frankrijk. Stroomafwaarts loopt de Douvebeek nog even over Waals grondgebied vooraleer in Warneton op de Franse grens in de Leie uit te monden.
Het brongebied van de Douvebeek wordt als ecologisch waardevol beschouwd met aanduiding als VEN-gebied. De focus ligt hier op natuurontwikkeling, oeverstructuurherstel, hermeandering, herstel van beekbegeleidende graslanden en beplantingen. In dit stroomgebied liggen talloze bosjes, struwelen, weidse landbouwgronden, houtkanten en holle wegen.
Toch heeft de Douvebeek een slechte waterkwaliteit en is het biologisch leven ondermaats. De macro-invertebraten zijn ontoereikend, maar het visbestand is al matig. Op het vlak van vismigratie is er nog werk, zodat vissen ongehinderd vanuit de Leie de bovenlopen kunnen optrekken.
De fysico-chemische waterkwaliteit is helaas nog zeer slecht. Zowel het fosforgehalte, de geleidbaarheid, het zuurstofgehalte, het sulfaatgehalte als het chemisch zuurstofverbruik kent grote normoverschrijdingen. Meerdere grote bedrijven lozen afvalwater volgens vergunning in het oppervlaktewater en hypothekeren de goede waterkwaliteit in dit stroomgebied. De bovenlopen van de Douvebeek vallen vaak droog en enkel het effluent van bedrijven voedt dan de waterloop. In het verleden kwamen ook regelmatig incidenten voor. Het generieke beleid, zoals onder andere handhaving en bijkomende nutriëntenverwijdering, moet hiervoor een oplossing bieden.
De druk voor chemisch zuurstofverbruik is gezien de grootte van het afstroomgebied hoog, voornamelijk door huishoudens (53 %) en bedrijven (43 %). Voor stikstof is de druk vanuit de landbouw groot (83 %). Ook voor fosfor vormt landbouw de grootste druk. Opwaarts, op de flank van de Rodeberg, scoren de MAP-meetpunten zowel voor fosfor als stikstof goed.
Er zijn nog directe lozingen van huishoudelijk en industrieel afvalwater. De rioleringsgraad en zuiveringsgraad bedragen respectievelijk 63,3 % en 51,1 %. Door de zeer verspreide bebouwing liggen deze waarden een stuk lager dan het gemiddelde in het Leiebekken en het Vlaams gemiddelde. In deze regio dienen veel IBA's geplaatst te worden. Er zijn onder andere puntlozingen op de Hellebeek en Lindebeek, twee bovenloopjes, die aangepakt moeten worden. In het stroomgebied van de Douvebeek zijn de RWZI's van Dranouter en Wulvergem gepland. Als beide dorpskernen gesaneerd worden, zal dit een positieve impact hebben op de waterkwaliteit van de Douvebeek.
Door de zandlemige grond aan de zuidzijde van de West-Vlaamse heuvels komt erosie voor. Erosiemaatregelen en bredere oeverzones kunnen de instroom van nutriënten beperken. Het respecteren van de 1 meter-zone leidt tot minder bodemdeeltjes, nutriënten en pesticiden in de waterloop. Aangepaste teelttechnieken kunnen erosie verminderen.
De structuurkwaliteit van de Douvebeek is matig. De oevers natuurlijk inrichten, de waterloopen weer laten hermeanderen en vismigratie aanpakken kan de structuurkwaliteit verbeteren. Beekbegeleidende vegatie zorgt voor schaduw en meer biodiversiteit. Eventueel kan dood hout aangebracht worden.
De Douvebeek is gevoeliger geworden voor overstromingen. Onder meer in maart 2012 en juni 2016 kwam een groot deel van de vallei blank te staan na hevige neerslag. Eén van de oorzaken is het dichtslibben van grachten en waterlopen door erosie in deze heuvelachtige streek. In Wulvergem kwam kritieke wateroverlast voor. Het bestaande bufferbekken op de Douvebeek wordt uitgebreid en geoptimaliseerd.
Raadpleeg de gegevens over druk & impact, milieudoelstellingen, reductiedoelen & afwijkingen en beoordeling in de waterlichaamfiches L107_113 - DOUVEBEEK.