Overstromingen en wateroverlast
Overstromingen zijn een natuurlijk verschijnsel. Vooral tijdens de winterperiodes zorgt de verhoogde aanvoer van water ervoor dat waterlopen hun winterbedding aanspreken en dus buiten hun oevers treden. Dit zijn zogenaamde fluviale overstromingen. De IJzerbroeken worden door de IJzer als winterbed ingenomen. De valleien van de benedenlopen van de waterlopen die uitmonden in de IJzer overstromen van nature (Handzamevaart, Blankaart waterlopen, Martjevaart, Kemmelbeek, Poperingevaart, Heidebeek). Ook laaggelegen gebieden in de polders overstromen (Moere van Gistel, Vlavlakte, Lolege,…).
Overstromingen worden niet enkel veroorzaakt door overstroming vanuit de waterloop. Vooral in het geval van zomeronweders is het vaak afspoelend regenwater dat problemen veroorzaakt. Dit zijn de zogenaamde pluviale overstromingen. In mei 2016 viel bijvoorbeeld plaatselijk veel neerslag over de Zuid-Westvlaamse heuvels met wateroverlast tot gevolg in Ieper (Zillebeke, Voormezele, Vlamertinge, Elverdinge), Zonnebeke (wijk Boudewijnpark), Langemark-Poelkapelle (Sint-Juliaan), Lichtervelde. Poperinge en Hooglede bleven grotendeel gevrijwaard van schade. In juni 2016 kende de regio Heuvelland wateroverlast ten gevolge van een plaatselijke onweersbui en in mei 2018 was er wateroverlast in de regio van Houthulst door een lokale bui.
Tot slot kunnen de kustbekkens in extreme gevallen getroffen worden door grote dijkdoorbraken, wat voor kustoverstromingen zorgt.
Op www.waterinfo.be kan u de overstromingsgevoelige gebieden raadplegen, evenals de overstromingsgevaarkaarten (beschrijven de fysische eigenschappen van de overstromingen zoals de overstromingscontouren, waterdieptes en stroomsnelheden en de overstromingsrisicokaarten (brengen de gevolgen voor mens (sociale), ecologie, economie en cultureel erfgoed in kaart).
Waterschade beperken
Overstromingen kunnen wateroverlast veroorzaken voor gebouwen. De schade binnen de perken houden is dan uiterst belangrijk. Correct informeren is daarbij van cruciaal belang. Op de portaalsite www.waterinfo.be brengen de waterbeheerders al hun metingen en voorspellingen samen. Zo kunnen de nodige maatregelen getroffen worden om waterschade tot een minimum te beperken.
In het IJzerbekken hebben in het verleden verschillende overstromingen wateroverlast tot gevolg gehad. Naar aanleiding daarvan zijn in het verleden al verschillende maatregelen genomen: de inrichting van de gecontroleerde overstromingsgebieden of wachtbekkens (bijvoorbeeld GOG op de Vleterbeek in Poperinge, Verdronken Weide op de Ieperlee in Ieper, GOG op de Spanjaardbeek in Kortemark), de bouw van stuwen en pompstations (bijvoorbeeld pompstations op het Nieuw Bedelf en de Kreek van Nieuwendamme aan de monding in de havengeul van Nieuwpoort), de aanleg van (plaatselijke) dijken (bijvoorbeeld achter een hoeve in de Eikhoekstraat langs de Poperingevaart), enz.
Dankzij de verschillende maatregelen die reeds genomen zijn, wordt het IJzerbekken minder geconfronteerd met ernstige vormen van wateroverlast. Door de klimaatverandering zullen er in de toekomst vaker overstromingen optreden, ook in gebieden die nu nog geen problemen van wateroverlast kennen. De te verwachten impact van klimaatverandering op overstromingen kan bekeken worden op het klimaatportaal Vlaanderen.
'Gecontroleerde overstromingsgebieden beschermen Poperinge'
De Poperingevaart is overstromingsgevoelig vanwege het grote hoogteverschil tussen bron en monding. De lager gelegen weilanden aan het afwaartse deel van de Poperingevaart komen regelmatig onder water. Ze vormen een natuurlijk overstromingsgebied van de IJzer en de Poperingevaart.
Om de stad Poperinge zoveel mogelijk te vrijwaren van wateroverlast door intense buien moet het water opwaarts van Poperinge, ook in Frankrijk, vastgehouden worden. De aanleg van het gecontroleerde overstromingsgebied langs de Vleterbeek kaderde in het grensoverschrijdend project Créséty en vormt samen met het net stroomopwaarts gelegen waterreservoir een bekken dat zowel dienst doet voor watervoorziening als voor waterbeheersing. De voorbije jaren legde de provincie ook gecontroleerde overstromingsgebieden aan langs de Hipshoekbeek, de Bommelaarsbeek en de Robaertbeek.