Toerisme en recreatie
Water verhoogt de belevingswaarde van de omgeving. De voorkeur gaat daarbij naar natuurlijke oevers en een goede waterkwaliteit. Bovendien heeft wie regelmatig in contact komt met groen en water minder last van stress, beweegt meer en kan zich beter concentreren. Water is een belangrijke trekpleister en wordt meer en meer gebruikt om bebouwde kernen op te waarden. Een mooi voorbeeld hiervan is de openlegging van de Jeker in Tongeren.
Toerisme is een belangrijke economische pijler voor het Maasbekken. Enkel het IJzerbekken en het Bekken van de Brugse polders aan de kust hebben jaarlijks meer overnachtingen.
Diverse vormen van watersport worden op waterlopen en plassen in het Maasbekken beoefend. Enkele grindontginningsplassen langsheen de Maas zijn ingericht als zeil- en surfplas (o.a. de Spaanjerd en Heerenlaak). Snelle watersporten zoals waterski en jetsport zitten in de lift. De recreatievaart (gemotoriseerd) maakt gebruik van de Maas (stroomafwaarts Maaseik), het Albertkanaal en de Kempische kanalen. Er zijn 10 jachthavens in het Maasbekken.
Langs de Zuid-Willemsvaart (Neeroeteren) en het kanaal Bocholt-Herentals (Lommel, Pelt) zijn een aantal kano- of kajakverenigingen gelokaliseerd. Georganiseerde kajakvaarten vinden plaats op de Maas en de Dommel.
Openluchtzwemmen is toegestaan op een vijftiental plaatsen, onder meer aan de Spaanjerd plas in Kinrooi en aan de Kikmolen in Maasmechelen.
De hengelsport concentreert zich op de kanalen en enkele grindplassen langsheen de Maas, maar ook op de Maas, Mark, de Weerijs en de Voer. Op o.a. de Dommel, de Warmbeek en de Abeek wordt eerder extensief gevist. Verspreid over het Maasbekken komen ook tal van privé visvijvers voor waarvan een deel in valleigebied gelegen zijn.
Ook landrecreatie maakt gebruik van de landschappelijke attractiviteit van waterlopen en kanalen. Tal van (verharde) fiets- en wandelpaden volgen de oevers van waterlopen en kanalen. Aansluitend op het fietsroutenetwerk bevinden er zich veerponten over de Maas in Kinrooi (Ophoven), Dilsen-Stokkem (Rotem) en Maasmechelen (Meeswijk en Uikhoven).
Tijdens lange droge en warme perioden kunnen blauwalgen (cyanobacteriën) in het water voorkomen die in sommige gevallen giftige stoffen vrij geven. Op dat moment zijn zwemmen en andere recreatieactiviteiten in de getroffen recreatievijvers of waterlopen niet meer toegestaan wanneer de aanwezigheid van giftige stoffen werd aangetoond.
Beschermde gebieden zwemwater
In uitvoering van de Zwemwaterrichtlijn worden de zwemwaters jaarlijks aangeduid (via ministerieel besluit).
Meer informatie over zwemwater kan u raadplegen via de website van VMM.
De actuele waterkwaliteit van het zwem- en recreatiewater is te raadplegen via www.kwaliteitzwemwater.be.