Transport
Via de verschillende kanalen en rivieren die het bekken van de Gentse Kanalen doorkruisen worden goederen vervoerd binnen Vlaanderen en richting Nederland en Frankrijk. Ongeveer 10% (166 km) van de totale lengte aan waterlopen in het bekken van de Gentse Kanalen is een effectief bevaarbare waterweg.
Door de aanwezigheid van de vele kanalen en North Sea Port speelt het bekken van de Gentse Kanalen een belangrijke rol voor de aanvoer en afvoer van goederen via het water. Het Gents havengebied is ca. 47 km² groot, hiervan is ca. 6 km² water. Het overgrote deel van de getransporteerde goederen in het havengebied bestaat uit droge bulk.
De belangrijkste waterwegen voor de goederenscheepvaart zijn het Kanaal Gent-Terneuzen, de Ringvaart, het Afleidingskanaal van de Leie, het kanaal Gent-Oostende en een deelt van de Moervaart.
Op de Gentse Binnenwateren is het aandeel van goederentransport beperkt, vooral pleziervaart vindt hierop plaats.
De transportfunctie van waterwegen is naast de afvoerfunctie (van water) de belangrijkste functie van de waterwegen. Om een vlot en veilig transport op de grote waterlopen mogelijk te maken, werden waterlopen rechtgetrokken en uitgediept en werden kunstmatige oeververstevigingen, dijken, sluizen en stuwen aangelegd. Dit heeft de natuurlijke structuur en het natuurlijk functioneren van deze waterlopen op veel plaatsen ingrijpend veranderd.
Niet alleen de waterwegen zelf maar ook de naastliggende watergebonden bedrijventerreinen kunnen van invloed zijn op het watersysteem. Zo is er bv. door de uitbreiding van het Gentse Havengebied heel wat watergebonden natuur verloren gegaan. Deze wordt in de naastliggende gebieden gecompenseerd. Incidentele lekken van onder meer smeerolie en diesel, lozingen van afvalwater, … beïnvloeden de waterkwaliteit van de waterwegen. Het peilbeheer op de waterwegen staat voornamelijk in het teken van het garanderen van voldoende diepgang en veilige doorvoerhoogte onder bruggen e.d. voor de scheepvaart. Door (pro)actief beheer van waterpeilen garanderen de waterbeheerders een voldoende veiligheidsniveau.
Specifiek voor de Gentse Kanalen is de verziltingsproblematiek op het kanaal Gent-Terneuzen die zich ook op de Moervaart en Zuidlede doorzet.
Informatie over de invloed van de sector op het water (en omgekeerd) vindt u in het hoofdstuk drukken.