Overstromingen en wateroverlast
Overstromingen zijn een natuurlijk verschijnsel. Vooral tijdens de winterperiodes zorgt de verhoogde aanvoer van water ervoor dat waterlopen hun winterbedding aanspreken en dus buiten hun oevers treden. Dit zijn zogenaamde fluviale overstromingen. Overstromingen worden niet enkel veroorzaakt door overstroming vanuit de waterloop. Vooral in het geval van zomeronweders is het vaak afspoelend regenwater dat problemen veroorzaakt. Dit zijn de zogenaamde pluviale overstromingen. De toenemende bebouwing en verharding zorgen dat water sneller afstroomt en niet kan infiltreren, en verhogen daardoor de kans op overstroming. Tot slot kunnen de kustbekkens in extreme gevallen getroffen worden door grote dijkdoorbraken, wat voor kustoverstromingen zorgt.
Op www.waterinfo.be kunnen de overstromingsgevoelige gebieden worden geraadpleegd, evenals de overstromingsgevaarkaarten (beschrijven de fysische eigenschappen van de overstromingen zoals de overstromingscontouren, waterdieptes en stroomsnelheden en de overstromingsrisicokaarten (brengen de gevolgen voor mens (sociale), ecologie, economie en cultureel erfgoed in kaart).
Waterschade beperken
Overstromingen kunnen niet altijd vermeden worden. De schade binnen de perken houden is dan uiterst belangrijk. Correct informeren is daarbij van cruciaal belang. Op de portaalsite www.waterinfo.be brengen de waterbeheerders al hun metingen en voorspellingen samen. Zo kunnen de nodige maatregelen getroffen worden om waterschade tot een minimum te beperken.
In het Dijle-Zennebekken hebben zich in het verleden meermaals zware overstromingen voorgedaan. Naar aanleiding daarvan zijn al diverse maatregelen genomen: de inrichting van de gecontroleerde overstromingsgebieden en wachtbekkens (bijvoorbeeld GOG Egenhoven, het GOG en de wachtbekkens op de Zuunbeek, het GOG op de Maalbeek), de bouw van stuwen en pompstations (bijvoorbeeld pompstation aan de monding van de Vrouwvliet in de Dijle), de aanleg van (plaatselijke) dijken (bijvoorbeeld achter enkele huizen in de Kauwereelstraat in Oud-Heverlee) enz..
Ondanks de verschillende maatregelen die reeds genomen zijn, wordt het Dijle-Zennebekken nog regelmatig geconfronteerd met ernstige vormen van wateroverlast. Door de klimaatverandering zullen er in de toekomst nog vaker overstromingen optreden, ook in gebieden die nu nog geen problemen van wateroverlast kennen. De te verwachten impact van klimaatverandering op overstromingen kan bekeken worden op het klimaatportaal Vlaanderen.
De Dijlevallei beschermt Leuven
De stad Leuven heeft in de loop van de geschiedenis regelmatig problemen van wateroverlast gekend. Om Leuven te beschermen tegen overstromingen werden in de vorige eeuw verschillende maatregelen voorgesteld en onderzocht. Uiteindelijk werd hier na vele jaren van overleg een natuurontwikkelingsscenario voor waterbeheersing uitgewerkt om Leuven te beschermen tegen piekdebieten. Hierbij wordt er via een nulbeheer voor gezorgd dat de rivier natuurlijk kan blijven ontwikkelen (vrije meandering) en zo in contact staat met zijn natuurlijke overstromingsvlakte. Hiertoe werd ook een oeverzone afgebakend. Het natuurlijk overstromingsgebied in de vallei heeft er, in combinatie met het wachtbekken van Egenhoven, bijvoorbeeld voor gezorgd dat Leuven ook tijdens de zware overstromingen van november 2010 gevrijwaard werd van overstromingen. Ondertussen wordt de aanpak in de Dijlevallei gezien als hét voorbeeld van omgaan met overstromingen in Vlaanderen.