Hydromorfologische veranderingen

Structuurkwaliteit

De structuurkwaliteit beïnvloedt in belangrijke mate het halen van een goede ecologische toestand. De structuurkwaliteit heeft immers een belangrijke impact op het zelfzuiverend vermogen en het biologisch leven in de waterloop. De structuur van de waterloop is in het verleden echter vaak onderhevig geweest aan menselijke invloeden (waterkracht, transport, waterbeheer,…). In het Dijle-Zennebekken is hierdoor maar ongeveer 14% van de waterlopen goed op dit vlak. Dit is wel, op het Maasbekken na, het grootste percentage van alle Vlaamse bekkens.

Vooral de deelmaatlatten profiel, alluviale processen en bedding laten vaak te wensen over, weliswaar iets beter scorend dan het Vlaamse gemiddelde. Grootschalige herkalibratiewerken voornamelijk in functie van waterkracht (watermolens) of voor het verhogen van de afvoercapaciteit, resulteren in slechte scores voor deze parameters.

De Dijle opwaarts Leuven, de Laan, de Weesbeek, de Barebeek en de opwaartse delen van de Zuunbeek hebben een goede structuurkwaliteit. Een slechte score is er voor het Kanaal Brussel-Charleroi, een volledig kunstmatige waterloop, en de Woluwe, die in het sterk verstedelijkte gebied rond Brussel grotendeel ondergronds stroomt.

Voor een uitgebreidere beschrijving van de structuurkwaliteit in het bekken, zie hoofdstuk toestand.

Vismigratieknelpunten

Het waterlopennetwerk is sterk versnipperd door de aanwezigheid van allerlei barrières. Naargelang de aard en de locatie van de barrière is de impact meer of minder belangrijk op de visgemeenschappen. Verschillende vissoorten kennen een verschillend paai- en migratiegedrag. De knelpunten zijn dan ook in zekere mate vis-afhankelijk.

Voor het herstel van vrije vismigratie in Vlaanderen is, in uitvoering van de Benelux-beschikking, een prioriteitenkaart opgesteld waarop de belangrijkste waterlopen voor het visbestand staan aangeduid en die dus als eerste knelpuntvrij moeten worden gemaakt. In het Dijle-Zennebekken zijn onder meer de Ijse, de Laan, de Zenne, de Zuunbeek, de Molenbeek-Lakebeek en de Hallerbosbeken als waterlopen van 2de prioriteit aangeduid.  

De Dijle is een waterloop van prioriteit 1, die ondertussen wel volledig passeerbaar is voor vissen. Op de Zenne (bevaarbaar deel) bevindt zich nog een stuw in Zemst die een vismigratieknelpunt vormt.

Op de onbevaarbare waterlopen van 1^ste categorie aangeduid met 2^de prioriteit zijn er nog 18 te saneren vismigratieknelpunten, o.m. op de Ijse, de Zuunbeek, de Zenne, en de Vrouwvliet. Drie hiervan zijn overwelvingen en vormen niet noodzakelijk een probleem.

Ook op de aandachtswaterlopen (Voer, Weesbeek, Woluwe, …) bevinden zich nog verschillende vismigratieknelpunten.

Op het geoloket vismigratie kan u vismigratieknelpunten of gerealiseerde visdoorgangen opzoeken.