Cultureel erfgoed

In heel wat beschermde landschappen is het watersysteem prominent aanwezig, denken we maar aan valleigebieden, watermolens en vijvercomplexen. In deze gebieden gelden beschermende (verbods)maatregelen voor het reliëf, de waterhuishouding en de hydrografie.

In het Benedenscheldebekken ligt een vierde van de oppervlakte beschermde landschappen in valleigebied. Voorbeelden hiervan zijn ondermeer de Barbierbeek en omgeving, de Antitankgracht, de Hobokense Polder, de Schorren van de Durme, de Stropers en de vallei van het Groot Schijn.

Het bekken is rijk aan belangrijke waterbouwkundige kunstwerken met erfgoedwaarde. Zo zijn er in het zuidelijke, meer reliëfrijke deel van het bekken verschillende bestaande of voormalige watermolens op de grotere onbevaarbare waterlopen (ondermeer op de Molenbeek-Kottembeek en de Vliet-Grote Molenbeek). Het verval van enkele tientallen centimers tot enkele meters ter hoogte van deze watermolens vormt veelal een vismigratieknelpunt. De waterbeheerders nemen de nodige maatregelen om deze knelpunten vispasseerbaar te maken. Tegelijkertijd wordt er rekening gehouden met de stuwrechten van de molenaars en de beschermingsstatus van het cultureel erfgoed.

Langs de Benedenschelde liggen heel wat grote kastelen. Binnen het project 'van Steen tot Steen langs de Schelde' zullen deze kastelen ingezet worden als internationale poorten tot het Rivierpark Scheldevallei. Het gaat hierbij ondermeer om de kastelen in Laarne, Kruibeke, Bornem, Hingene en Dendermonde.

In het noorden langs de Antitankgracht vinden we een reeks regelbare schuiven die ingebouwd zijn in gebouwen met erfgoedwaarde: sluisbunkers.