visie
De biologische waterkwaliteit van Gaverbeek I is ontoereikend. De populaties en het aantal soorten macro-invertebraten zijn sterk toegenomen en scoort reeds matig. Het visbestand op Gaverbeek I krijgt een ontoereikende beoordeling. Op de Gaverbeek zijn stuwen gelegen die voor vissen niet passeerbaar zijn. Ook aan de monding in de Leiemeander is er een te groot verval aan de stuw waardoor vissen niet vanuit de Leie kunnen migreren. De exoot blauwbandgrondel komt hier voor. De Maalbeek en Kasselrijbeek hebben een slechte biologische waterkwaliteit. Op de Kasselrijbeek zijn er zowel weinig vissen als macro-invertebraten door de combinatie van een slechte hydromorfologie en waterkwaliteit. De macro-invertebraten op de Maalbeek scoren al matig.
De fysico-chemische waterkwaliteit van Gaverbeek I is slecht. De geleidbaarheid kent enkel overschrijdingen op het meest afwaartse traject van de Gaverbeek. In periodes met weinig debiet staat de stuw ter hoogte van RWZI Waregem omhoog waardoor alleen het effluent van de RWZI dit traject voedt. Ook fosfor scoort slecht en stijgt ter hoogte van de RWZI. De overige parameters scoren al goed of matig. De zijwaterlopen hebben een slechtere fysico-chemische waterkwaliteit. De Kasselrijbeek en Maalbeek kennen hoge fosforpieken. De Slijpbeek heeft een verhoogde geleidbaarheid door industriële lozingen opwaarts de sifon onder het kanaal Kortrijk-Bossuit.
De druk voor fosfor is in dit afstroomgebied het grootst vanuit de huishoudens (38 %). Ook het gezuiverde afvalwater in de RWZI's leidt tot een fosfordruk van 35 %. De druk vanuit de landbouw is hier 25 % en is relatief kleiner dan elders in het Leiebekken. De stikstofdruk is met ongeveer 56 % het grootst vanuit de landbouw. Voor chemisch zuurstofverbruik is er in absolute hoeveelheden een hoge druk, afkomstig van huishoudens en RWZI's.
De rioleringsgraad en zuiveringsgraad in het afstroomgebied van Gaverbeek I bedragen respectievelijk 79,9 % en 74,2 %, waarmee dit afstroomgebied onder het Vlaams gemiddelde en onder het gemiddelde van het Leiebekken ligt. In het opwaartse deel van de zijwaterlopen dienen heel wat woningen een IBA te plaatsen.
Op de Kasteelbeek, een bovenloopje van de Maalbeek, loost nog een groot deel van het centrum van Anzegem afvalwater. Ook rond Huttegem en de Waregemstraat in Vichte lozen honderden inwoners hun afvalwater in oppervlaktewater. Op de industrieterreinen van Vichte en Waregem kan de aanleg van een gescheiden stelsel leiden tot een verminderde overstortwerking. Deze lozingen moeten gesaneerd worden om de waterkwaliteit van de Gaverbeek te verbeteren.
In het afstroomgebied zijn de RWZI's van Waregem, Anzegem en Ingooigem gelegen. De effluenten van de RWZI's hebben een negatieve invloed op de fysico-chemische waterkwaliteit en biologische waterkwaliteit. Het effluent van RWZI Waregem is bepalend voor het afwaartse traject van de Gaverbeek, door de hoge geleidbaarheid en chemisch zuurstofverbruik. Vissen mijden de zone waar het effluent in de waterloop komt. RWZI Anzegem heeft een zeer verdund influent en kent een sterke onderbelasting. Het vermindert het zuiveringsrendement en er is meer overstortwerking door instroom van hemelwater in de riolering. Grachten afkoppelen en een gemengde riolering vervangen door een gescheiden stelsel moet dit verhelpen. Het effluent van RWZI Ingooigem leidt tot hoge fosforpieken op de Tjampensbeek. Bijkomende nutriëntenverwijdering zou een meerwaarde zijn voor de Tjampensbeek.
In het afstroomgebied komen regelmatig incidenten voor waarbij mazout, olie, gevaarlijke stoffen, erfsappen, ... de waterloop vervuilen.
De structuurkwaliteit van Gaverbeek I is ontoereikend, net als de Kasselrijbeek. De Maalbeek heeft een matige structuurkwaliteit. De twee grootste knelpunten zijn de bedding en het profiel. Veel waterlopen in dit afstroomgebied zijn niet natuurlijk ingericht met betonnen oevers of bodems. Het biologisch leven kan zich hier moeilijker handhaven en spoelt weg bij hoge debieten. Stroomopwaarts op de zijwaterlopen zijn er enkele idyllische zijtakjes. In de Gaverbeekse meersen kan de Gaverbeek meanderen en zijn er waardevolle natuurelementen.
Het zuidelijk deel van het afstroomgebied op de heuvelrug is erosiegevoelig. Vooral in de Slijpbeek wordt veel sediment getransporteerd. Het braak liggen van landbouwpercelen moet vermeden worden. Erosie kan beperkt worden door aangepaste teelttechnieken, groenbedekking en aanleg van bufferstroken. Naast de brongerichte maatregelen is de aanleg van een sedimentbekken een end of pipe oplossing.
De natte graslanden vormen een natuurlijke buffer en kritieke wateroverlast is hier beperkt.
Raadpleeg de gegevens over druk & impact, milieudoelstellingen, reductiedoelen & afwijkingen en beoordeling in de waterlichaamfiches VL05_45 - GAVERBEEK I.