Overstromingen en wateroverlast
Overstromingen zijn een natuurlijk verschijnsel. Vooral tijdens de winterperiodes zorgt de verhoogde aanvoer van water ervoor dat waterlopen hun winterbedding aanspreken en dus buiten hun oevers treden. Dit zijn zogenaamde fluviale overstromingen. Overstromingen worden niet enkel veroorzaakt door overstroming vanuit de waterloop. Vooral in het geval van zomeronweders is het vaak afspoelend regenwater dat problemen veroorzaakt. Dit zijn de zogenaamde pluviale overstromingen. Tot slot kunnen de kustbekkens in extreme gevallen getroffen worden door grote dijkdoorbraken, wat voor kustoverstromingen zorgt.
Op www.waterinfo.be kunnen de overstromingsgevoelige gebieden worden geraadpleegd, evenals de overstromingsgevaarkaarten (beschrijven de fysische eigenschappen van de overstromingen zoals de overstromingscontouren, waterdieptes en stroomsnelheden) en de overstromingsrisicokaarten (brengen de gevolgen voor mens (sociale), ecologie, economie en cultureel erfgoed in kaart).
Waterschade beperken
Overstromingen kunnen niet altijd vermeden worden. De schade binnen de perken houden is dan uiterst belangrijk. Correct informeren is daarbij van cruciaal belang. Op de portaalsite www.waterinfo.be brengen de waterbeheerders al hun metingen en voorspellingen samen. Zo kunnen de nodige maatregelen getroffen worden om waterschade tot een minimum te beperken.
In het Denderbekken hebben zich in het verleden meermaals zware overstromingen voorgedaan. Naar aanleiding daarvan zijn of worden diverse maatregelen genomen: de inrichting van de gecontroleerde overstromingsgebieden en wachtbekkens (bijvoorbeeld op de Mark (in kader van het Totaalplan Mark), in het afstroomgebied van de Bellebeek (onder meer op de Hunselbeek, de Steenvoordbeek en Keurebeek), op de Molenbeek-Pachtbosbeek (onder meer op de Moenebroekbeek, Ophasseltbeek en Broekbeek), op de Molenbeek-Ter Erpenbeek, de Vondelbeek,…), de bouw van stuwen en pompstations (bijvoorbeeld de 5 stuwen in het afwaartse pand van de Molenbeek-Ter Erpenbeek), de aanleg van (plaatselijke) dijken (bijvoorbeeld ter hoogte van Galmaarden en Herne in kader van het Totaalplan Mark. Maar ook de vernieuwing van de stuwen op de Dender is nog in volle gang.
Ondanks de verschillende maatregelen die reeds genomen zijn, wordt het Denderbekken nog regelmatig geconfronteerd met ernstige vormen van wateroverlast. Door de klimaatverandering zullen er in de toekomst nog vaker overstromingen optreden, ook in gebieden die nu nog geen problemen van wateroverlast kennen. De te verwachten impact van klimaatverandering op overstromingen kan bekeken worden op het klimaatportaal Vlaanderen.
'Naar een nieuw waterbeheersingsbeleid in de Dendervallei'
De Dender is een echte regenrivier. In droge periodes staat het water van de Dender nagenoeg stil. Maar bij regenweer schiet het debiet recht naar omhoog. In het verleden zijn daarom op het volledige traject van de Dender 14 stuwen gebouwd, waarvan 8 in Vlaanderen. Momenteel worden 6 van de 8 Vlaamse stuwen vernieuwd of wordt dit traject opgestart, en 1 stuw (Teralfene) wordt afgeschaft. Maar het proces gaat verder om van de Dendervallei een leefbare, overstromingsveilige omgeving te maken, via het strategisch plan Ruimte voor Water. De Vlaamse Waterweg nv werkt daarvoor samen met het Departement Omgeving en de Provincie Oost-Vlaanderen. Via een integrale en participatieve methode worden maatregelen uitgewerkt om de waterproblematiek in de regio aan te pakken. Samen met alle betrokkenen wordt gezocht naar scenario’s die naast waterveiligheid ook op ruimtelijk, economisch en ecologisch vlak meerwaarde creëren. De optimale mix van maatregelen vormt de kern van een nieuw overstromingsrisicobeheerplan.