Sedimenttoevoer

De aanvoer van sediment naar de waterlopen veroorzaakt een aanzienlijke en versnelde sedimenttoename in de waterlopen. De sedimenttoevoer vormt een probleem voor de afvoercapaciteit, de scheepvaart en de (ecologische) (water)kwaliteit. Het water wordt troebeler doordat er vaak veel nutriënten en polluenten (pesticiden, zware metalen, PAK’s) aan het sediment gebonden zijn, die zo in de waterloop terechtkomen. Door een toename van het zwevend stofgehalte kan er een verstoring optreden in de primaire productie op sommige locaties. Deze zwevende stofdeeltjes stapelen zich ook op in de waterbodem, waardoor deze vaker moet geruimd worden en/of vervuild raakt.

Bodemerosie

De sedimenttoevoer naar de waterloop wordt in het Benedenscheldebekken mede veroorzaakt door bodemerosie. In 2018 erodeerde zo 122.199 ton bodemmateriaal, waarvan 42.907 ton terecht kwam in de waterlopen en grachten, en 2.692 ton in de riolering.

Door de aanwezigheid van (zand)leembodems in combinatie met belangrijke reliëfverschillen is bodemerosie een belangrijk probleem in het zuiden van het Oost-Vlaamse en Vlaams-Brabantse deel van het Benedenscheldebekken. In het zuidelijke leemgebied zijn erosiewaarden van meer dan 20 ton/ha per jaar zeker geen uitzondering. Erosieproblemen doet zich voornamelijk voor langs de Drie Molenbeken (Herzele, Sint-Lievens-Houtem, Oosterzele) en in het afstroomgebied van de Vliet-Grote Molenbeek (Asse, Meise, Merchtem).

Vooral tijdens hevige zomeronweders kan afspoeling van sediment (bodemerosie) leiden tot serieuze modderoverlast. In het erosiegevoelige zuidelijke deel van het bekken, zorgen deze modderstromen voor wateroverlast en schade aan bewoning, landbouw en rioleringen. Zo stonden vele straten in Sint-Lievens-Houtem onder de modder tijdens de zomeronweders van 2018.

De erosiegevoelige gemeenten in het Benedenscheldebekken hebben een erosiebestrijdingsplan, en zijn, meestal met de hulp van erosiecoördinatoren, bezig met de uitwerking en aanleg van erosiebestrijdings­maatregelen, maar dit verloopt eerder traag.

Lozingen

Ook huishoudelijke (overstorten, effluent RWZI, niet aangesloten huizen) en industriële lozingen kunnen grote hoeveelheden zwevende stof bevatten. Jarenlange huishoudelijke lozingen hebben bijvoorbeeld voor een dikke sliblaag gezorgd in het afwaartse traject van de Kalkenvaart.