visie
De Zuunbeek is een waterloop met veel potenties, maar door het achterblijven van de waterzuiveringsinfrastructuur bleef de waterkwaliteit hier ondermaats. De rioleringswerken die hier recent, na jarenlang geblokkeerd te hebben gezeten, werden uitgevoerd of de komende jaren zullen uitgevoerd worden, lijken veelbelovend voor een snelle kwaliteitsverbetering. Omwille van de aard van de bewoningskernen en het landschap wordt hier op bepaalde plaatsen ook gekozen voor kleine zuiveringsinstallaties kort bij de kernen. Deze kleinschalige waterzuiveringsinstallaties raken moeilijk gerealiseerd omwille van discussies over de inplantingsplaatsen. Het is belangrijk dat deze projecten zo snel mogelijk uitgevoerd raken.
Ook het tegengaan van rechtstreekse inspoeling van nutriënten vanuit de landbouw, bijvoorbeeld via bufferzones kan in het gebied van de Zuunbeek een belangrijke bijdrage leveren tot een betere kwaliteit.
De Zuunbeek is een neerslagrivier en wordt gekenmerkt door zeer grote schommelingen in debiet en waterpeilen. Het intensifiëren van de landbouw, een groeiende verstedelijking en verharding van het benedenstroomse gedeelte van de Zuunvallei en grootschalige rechttrekkingen uit het verleden hebben het risico op overstromingen sterk doen toenemen. Tijdens de overstromingen van november 2010 was dit zelfs één van de sterkst getroffen regio’s binnen het Dijle-Zennebekken. Ondanks de verdere uitbouw en verbeterde werking van de gecontroleerde overstromingsgebieden in Sint-Pieters-Leeuw, blijft het overstromingsrisico rond de Zuunbeek (voornamelijk ter hoogte van Negenmanneke) en de Molenbeek vrij hoog. Daarom moet er zoveel mogelijk gezocht worden naar een meer natuurlijke wijze van verhoogde berging. Maatregelen rond waterbeheer kunnen op deze manier gecombineerd worden met beekherstel, natuurbehoud en –ontwikkeling (cf. ‘integrale herstelprojecten’ zoals Volsembroek, Heidries en Oude Zuun). Hierbinnen zijn het creëren van oeverzones, het inrichten van natuurlijke overstromingsgebieden, het hermeanderen van sterk rechtgetrokken waterlopen of het opnieuw openleggen van overwelfde delen van de waterloop (bijvoorbeeld in Sint-Pieters-Leeuw) belangrijke instrumenten die tegelijkertijd verschillende knelpunten aanpakken.
Daarnaast is het ook belangrijk dat er veel aandacht gaat naar het bovenstrooms vasthouden van water (sponsfunctie) en erosiebestrijding. Het uitgesproken reliëf, gecombineerd met leembodems, maakt het Zuunbekken immers sterk erosiegevoelig. Erosiebestrijding helpt niet alleen om water vast te houden, maar ook om de waterkwaliteit te verbeteren door de sedimenttoevoer naar de waterlopen te verminderen. Met de hulp van het Europese Life project Belini, werken VLM en de gemeenten aan erosiebestrijding op strategische locaties langs de Zuunbeek.
Het vasthouden van water is ook nuttig met het oog op de klimaatverandering om rekening te houden met de toenemende kans op droogte. Tijdens de voorbije droge zomers leidde de zeer lage waterstand van de Zuunbeek, in combinatie met de hoge watertemperaturen, tot een uitbraak van botulisme. Zeker de bovenlopen van de Zuunbeek zijn heel gevoelig voor droogval tijdens de zomer. Maximaal inzetten op infiltratie en de afkoppeling van hemelwater van het rioleringsstelsel zal de waterhuishouding van de Zuunbeek ten goede komen.
Het bekkensecretariaat van het Dijle-Zennebekken startte hier in 2018 het integraal project Zuunbeek op, waarin met alle betrokken partners samen een oplossing gezocht wordt voor de resterende knelpunten naar het behalen van de goede ecologische toestand voor de Zuunbeek.
Raadpleeg de gegevens over druk & impact, milieudoelstellingen, reductiedoelen & afwijkingen en beoordeling in de waterlichaamfiches VL21_94 - ZUUNBEEK.