Sedimenttoevoer

De aanvoer van sediment naar de waterlopen veroorzaakt een aanzienlijke en versnelde sedimenttoename in de waterlopen. De sedimenttoevoer vormt een probleem voor de afvoercapaciteit, de (ecologische) (water)kwaliteit en de scheepvaart. Het aangevoerde sediment vormt vooral een probleem voor de waterkwaliteit doordat het water troebeler maakt en doordat er vaak veel nutriënten en polluenten (pesticiden, zware metalen, PAK’s) aan gebonden zijn, die zo in de waterloop terechtkomen. Deze zwevende stof deeltjes stapelen zich ook op in de waterbodem, waardoor deze vaker moet geruimd worden en/of vervuild raakt.

Bodemerosie

De sedimenttoevoer naar de waterloop wordt in het Bovenscheldebekken vooral veroorzaakt door bodemerosie. In 2018 erodeerde zo 240.228 ton bodemmateriaal, waarvan 57.355 ton terecht kwam in de waterlopen en grachten, en 3.194 ton in de riolering.

Door de aanwezigheid van leembodems in combinatie met akkerbouw en de grote reliëfverschillen is de bodemerosie een belangrijk probleem in het zuiden van het Bovenscheldebekken. In de regio van de Vlaamse Ardennen zijn erosiewaarden van meer dan 20 ton/ha per jaar zeker geen uitzondering. Erosieproblemen doet zich voornamelijk voor in de Vlaamse Ardennen (Zwalm, Maarkebeek) en het West-Vlaams Heuvelgebied (flanken Olieberg).

Vooral tijdens hevige zomeronweders kan afspoeling van sediment (bodemerosie) leiden tot serieuze modderoverlast. Vooral in het zuiden van het bekken zorgen deze modderstromen voor wateroverlast en schade aan bewoning, landbouw en rioleringen. Vaak zijn het heel lokale knelpunten in o.a. de gemeenten Zwalm, Kruisem,  Horebeke, Brakel, Zottegem.

(Foto: afspoelende modder - Ten Hole - Nederaalbeek)

Alle erosiegevoelige gemeenten in het Bovenscheldebekken hebben een erosiebestrijdingsplan, en zijn, meestal met de hulp van erosiecoördinatoren, bezig met de uitwerking en aanleg van erosiebestrijdings­maatregelen, maar dit verloopt vaak traag. Ook de bedrijfsplanners van VLM zijn heel actief in het bekken.

Lozingen

Ook huishoudelijke (overstorten, effluent RWZI, niet aangesloten huizen) en industriële lozingen kunnen grote hoeveelheden zwevende stof bevatten.