Zarrenbeek
De Zarrenbeek ontspringt tussen Westrozebeke en Hooglede en mondt uit in de Handzamevaart ter hoogte van Zarren. De beek heeft een matige structuurkwaliteit.
De Zarrenbeek heeft de slechtste waterkwaliteit van het IJzerbekken. De beoordeling voor macro-invertebraten is slecht en voor vissen ontoereikend. Deze ontoereikende beoordeling is te wijten aan de slechte fysico-chemische toestand. De zuurstofwaarden zijn nog zeer laag. De fosforwaarden (rond de 1,4 mg/l) en geleidbaarheid (rond de 1.700 µS/cm) veel te hoog. Stikstof wordt als ontoereikend beoordeeld, en vertoont de laatste jaren weinig verbetering. Er worden ook overschrijdingen voor pesticiden vastgesteld, zoals linuron. Opvallend zijn ook hoge waarden voor nitriet.
Het aandeel in de vuilvracht voor stikstof is grotendeels (80%) van de sector landbouw. Ook voor fosfor is het aandeel ongeveer de helft (49%) in de totale vuilvracht in dit afstroomgebied. Huishoudens en RWZI hebben ongeveer de andere helft (40% en 10%) aandeel in de totale vuilvracht voor fosfor.
De hoogste waarden voor fosfor worden gemeten op een zijloop van de Zarrenbeek zonder naam (WY.1.2.12) ter hoogte van de Diksmuidestraat onder invloed van de lozing van bedrijfseffluent en op de Luikbeek ter hoogte van de Sint-Jansstraat.
De ontoereikende toestand voor stikstof hangt samen met de slechte toestand voor nitraat voor de MAP meetpunten door uitspoeling (rechtstreeks of via drainage) en afspoeling van mest of erfsappen of door incidenten. De meetpunten op de Kruisbeek en Terrestbeek hebben overschrijdingen voor nitraat boven de 60 mg/l en het meetpunt op de Luikbeek zelfs boven de 100 mg/l. Het nitraatgehalte is ook hoog op een zijloop van de Zarrenbeek zonder naam (WY.1.2.12) ter hoogte van de Nijverheidsstraat.
Het zuurstofgehalte is erg laag in de Luikbeek, de Terrestbeek en de Kruisbeek. Ook in een zijloop van de Zarrenbeek zonder naam (WY.1.2.12) ter hoogte van de Diksmuidestraat worden soms lage zuurstofwaarden gemeten onder invloed van de lozing van bedrijfseffluent.
Zeer hoge geleidbaarheidswaarden worden gemeten in de Luikbeek ter hoogte van de Sint-Jansstraat onder invloed van de lozing van bedrijfseffluent. Hoge geleidbaarheidswaarden worden ook vastgesteld op de Luikbeek ter hoogte van het MAP-meetpunt in de Grote Veldstraat en in een zijloop van de Zarrenbeek zonder naam (WY.1.2.12) ter hoogte van de Diksmuidestraat onder invloed van de lozing van bedrijfseffluent.
Om een antwoord te bieden op deze slechte fysico-chemische toestand wordt het generiek beleid voor optimale bemesting, pesticidengebruik, erosiebestrijding en uitbouw van de saneringsinfractructuur verder gezet. Dat is een grote uitdaging voor het afstroomgebied met het grootste aandeel groententeelt en serreteelt. In de bovenloop van de Luikbeek loopt een proefproject om nitraten in drainagewater te verminderen met een mobiele zuiveringsinstallatie.
In dit afstroomgebied komen incidenten voor, zoals mestlozing op de Luikbeek in Staden, lozing van digestaat op de Paardebeek in Staden, lozing op de Spanjaardbeek in Hooglede, lozing van bedrijfsafvalwater op een zijgracht van de Luikbeek in Staden.
Binnen het afstroomgebied van de Zarrenbeek wordt het huishoudelijk afvalwater deels gezuiverd in de RWZI van Staden en grotendeels getransporteerd naar de RWZI van Kortemark. De rioleringsgraad is in dit afstroomgebied laag (59%). Er is dus nog een grote inhaalbeweging te maken om huishoudelijk afvalwater aan te sluiten op een zuiveringsinstallatie. Het afvalwater van de verspreide bebouwing zal worden gezuiverd door een IBA.
Ook aan een verbetering van de hydromorfologische toestand is nog werk te doen. De structuurkwaliteit wordt namelijk als matig beoordeeld. De vismigratieknelpunten zijn enkele bodemplaten en een schuif.
Om wateroverlast en waterschaarste te voorkomen wordt het hemelwater zo veel mogelijk stroomopwaarts vastgehouden. Grachten spelen hier een belangrijke rol in. In de waterlopen kunnen visvriendelijke stuwen geplaatst worden. Er kunnen kleinschalige waterbekkens aangelegd worden.
Om tot een goede toestand in het afstroomgebied van de Zarrenbeek te evolueren, is vooral nog een verdergaande zuivering van bedrijfsafvalwater, optimale bemesting, de uitbouw en optimalisatie van de saneringsinfrastructuur nodig en controles op lozingen van bedrijfsafvalwater en lozingen van mest en erfsappen.
Het generieke beleid voor bemesting, pesticiden en erosie wordt verder afgestemd op het integraal waterbeleid in dit afstroomgebied.
De uitbouw en optimalisatie van de saneringsinfrastructuur maakt deel uit van de zoneringsplannen en gebiedsdekkende uitvoeringsplannen. Deze maken op hun beurt deel uit van het stroomgebiedbeheerplan.
Acties voor de verdere uitbouw en optimalisering van de afvalwatersanering maken deel uit van de generieke acties en van de zoneringsplannen en gebiedsdekkende uitvoeringsplannen.
Raadpleeg de gegevens over druk & impact, milieudoelstellingen, reductiedoelen & afwijkingen en beoordeling in de waterlichaamfiches VL05_180 - ZARRENBEEK.