Chemische toestand
De beoordeling van de chemische toestand gebeurt aan de hand van de prioritaire en prioritair gevaarlijke stoffen volgens de richtlijn Prioritaire Stoffen (zware metalen, benzenen, PAK’s, pesticiden, specifieke polluenten). De beoordeling gebeurt volgens 2 kwaliteitsklassen (goed of niet goed). Hoewel de 'andere specifieke verontreinigende stoffen', waarvoor geen Europese norm bestaat, juridisch onder de ‘ecologische toestand’ vallen, wordt de toestand van deze stoffen eveneens beoordeeld als goed of niet goed.
Verschillende prioritaire en andere specifieke verontreinigde stoffen wordt slechtst sporadisch bemonsterd. Voor deze stoffen is het weinig zinvol om uitspraken te doen op niveau van het bekken en verwijzen we naar het stroomgebiedniveau.
Voor meer informatie over de beoordeling van de chemische toestand, zie stroomgebiedniveau.
Prioritaire stoffen
Enkel de zware metalen worden op bijna alle Vlaamse en lokale waterlichamen 1e orde bemeten. Nikkel wordt op de middenloop van de Demer (thv Hasselt) en op de Munsterbeek overschreden. Cadmium werd vroeger op De Hulpe overschreden in het oppervlaktewater, maar voldoet sinds 2014 aan de norm. Kwik in biota, een zogenaamde alomtegenwoordige stof, haalt nergens de norm.
In de benedenloop van Demer en Gete worden te hoge wa arden gemeten voor fluorantheen, een stof die tot de PAKs behoort.
Het pesticide (herbicide) aclonifen scoort slecht op de Begijnebeek. Het insecticide Dichloorvos mag niet meer gebruikt worden als gewas-beschermingsmiddel maar wordt wel nog overschreden op meerdere waterlopen: Mombeek, Munsterbeek, bovenloop en bedenloop Demer, Melsterbeek.
Andere alomtegenwoordige stoffen die slecht scoren zijn het insecticide heptachloorepoxyde, de vlamvertragers polybroomdifenylethers en het gefluorideerde oppervlakteactieve stof perfluoroctaansulfonzuur.
Andere specifieke verontreinigende stoffen
Naast de prioritaire stoffen zijn er ook nog andere specifieke verontreinigende stoffen, waarvoor geen Europese norm bestaat en die juridisch onder de ‘ecologische toestand’ vallen. Slechts enkele van deze stoffen worden bemonsterd.
In het Demerbekken zijn er onder meer voor volgende stoffen overschrijdingen van de norm voor:
- de herbicides flufenacet (Herk, Gete, Melsterbeek), en diflufenican (Herk, Mombeek, Winge, Velpe, Melsterbeek, Begijnebeek, Gete);
- het krachtige insecticide parathion op de benedenloop van Gete en Demer (is afkomstig van stroomopwaarts want dit mag enkel gebruikt worden voor fruitteelt);
- uranium (oa in de Melsterbeek, Getes, bovenloop Demer);
- kobalt (in diverse waterlopen: bovenloop, middenloop, benedenloop van de Demer, Getes, Mombeek, Begijnebeek, …);
- Zink op de mangelbeek (owv historische vervuiling; hiertoe is een bodemsanering lopende);
- Barium op Herk, Kleine Gete, Melsterbeek.
Per waterlichaam kan de beoordeling voor de verschillende parameters geraadpleegd worden in de waterlichaamfiches.