visie
De Poperingevaart heeft al een matige biologische waterkwaliteit. Vooral de bovenloop, de Vleterbeek, is een beek met kansen om naar een goede biologische kwaliteit te evolueren. De Vleterbeek heeft op een aantal plaatsen nog waardevolle structuurkenmerken en een matig visbestand, waaronder paling, kopvoorn en kleine modderkruiper.
De Poperingevaart en de Vleterbeek staan in open verbinding met de IJzer. Toch zijn er in de bovenlopen nog kleine verbeteringen mogelijk om de ecologische toestand te verbeteren zoals dood hout in de beek laten of houtkanten aan te planten. Ook de geïntegreerde bestrijding van reuzenbereklauw blijft belangrijk.
Om een goede fysico-chemische waterkwaliteit te kunnen bereiken, zijn vooral het stikstof- en fosforgehalte nog te hoog. Al zijn de fosfor waarden voor deze waterloop bij de laagste binnen het IJzerbekken. Het aandeel in de vuilvracht voor stikstof is grotendeels (85%) van de sector landbouw. Ook voor fosfor is het aandeel groter dan de helft (54%) in de totale vuilvracht in dit afstroomgebied. Huishoudens en RWZI hebben ongeveer de andere helft (27% en 15%) aandeel in de totale vuilvracht voor fosfor. Er worden ook overschrijdingen voor pesticiden vastgesteld, zoals diflufenican, flufenacet en linuron. De Poperingevaart mondt uit stroomopwaarts van het innamepunt voor drinkwaterproductiecentrum de Blankaart en heeft daarom een rechtstreekse invloed op de kwaliteit van het ruw water voor drinkwaterproductie. Ook verhoogde geleidbaarheidswaarden in langdurige droge perioden zijn een aandachtspunt. Deze hangen samen met verhoogde geleidbaarheidswaarden op de IJzer.
Hoge concentraties fosfor worden nog gemeten in de Heidebeek ter hoogte van Krombeke. Het fosforgehalte is al hoog op het moment dat de Vleterbeek bij Abele Vlaanderen binnen stroomt. Enkele honderden meters voor de grens loost het effluent van de RWZI Boeschepe/Godewaersvelde op de Vleterbeek. Verder worden voor de Vleterbeek en de Robaartbeek bij hevige neerslag zowel veel zwevende stoffen als een hoge fosforconcentratie gemeten. Door erosie spoelt sediment hier in de beken. De toestand voor stikstof is al matig stroomopwaarts Poperinge en ter hoogte van de monding in de IJzer. Tussen 2000 en 2010 is de toestand voor stikstof sterk verbeterd. Sindsdien is er een stagnatie. Een ontoereikende of slechte toestand hangt vaak samen met de toestand voor de MAP meetpunten. Na de droge zomer van 2018 kenden in de winter van 2018-2019 alle MAP-meetpunten in het afstroomgebied van de Poperingevaart overschrijdingen van meer dan 70 mg/l nitraat. De voorgaande jaren waren er veel betere resultaten. Behalve voor de Hollebeek en Spanebeek, deze blijven de slechtste resultaten in het afstroomgebied vertonen.
Uitspoeling (rechtstreeks of via drainage) en afspoeling van landbouwpercelen of incidenten zoals afspoeling van erfsappen of mest op de Hollebeek/Spanebeek in Vleteren/Poperinge, de Heidebeek in Krombeke, de Bernardsbeek in Krombeke, de Kerkebeek in Vleteren, de Gemenebeek in Vleteren zijn de belangrijkste oorzaken voor hoge nutriëntwaarden. Het generieke landbouwbeleid zet landbouwers er toe aan om optimale bemesting toe te passen, afspoeling van erfsappen te voorkomen, braakliggende percelen te vermijden, bufferstroken aan te leggen, impact van drainagewater te beperken door denitrificatie,… Er komen ook nog lozingen voor van bedrijfsafvalwater op de Nattebeek in Vleteren, de Poperingevaart of Boezingegracht in Vleteren.
Ook over optimaal gebruik van pesticiden worden landbouwers geïnformeerd en begeleid. Het gebruik van de aanzuigplaatsen aan de Vleterbeek en de Robaartbeek wordt verder aangemoedigd.
Zowel de rioleringsgraad (71%) als de zuiveringsgraad (74%) zijn nog relatief laag en er komt nog veel verdunning voor van het afvalwater met hemelwater. Poperinge vormt de grootste woonkern. Het huishoudelijk afvalwater wordt gezuiverd in de RWZI van de gemeente. Daarnaast zijn er nog de kleinere woonkernen Westvleteren en Krombeke dichter tegen de monding in de IJzer. Voor Krombeke zal nog een KWZI gebouwd worden zodat ook hier het huishoudelijk afvalwater plaatselijk kan gezuiverd worden en dan niet meer loost op de Heidebeek. Een deel van het huishoudelijk afvalwater wordt naar buiten het afstroomgebied gevoerd waar het ook in een RWZI zoals Vleteren of Ieper of een KWZI zoals de Lovie of Stavele gezuiverd wordt. De zuivering van het huishoudelijk afvalwater voor de gespreide bebouwing in het buitengebied wordt vooral voorzien door middel van IBA’s. De gemeente Poperinge is binnen Vlaanderen een van de gemeenten met het grootste aandeel IBA’s op haar grondgebied om aan te leggen.
In perioden van hoge of langdurige neerslag komen in de winter in de laag gelegen broeken aan de monding van de Poperingevaart in de IJzer overstromingen voor. De Boezingegracht wordt als bypass naar de IJzer gebruikt bij hoge doorvoerdebieten. Het stroomopwaartse deel van het afstroomgebied is gevoelig aan wateroverlast door intense voorjaars- of zomerbuien. Daarom werden verschillende gecontroleerde overstromingsgebieden aangelegd en wordt in Frankrijk hemelwater zo lang mogelijk vastgehouden om de stad Poperinge tegen wateroverlast te beschermen.
Een nieuwe uitdaging is het voorkomen van waterschaarste bij langdurige droge perioden. Het waterspaarbekken aan de Vleterbeek kan gebruikt worden voor watervoorziening voor landbouwtoepassingen. Maar het volume is beperkt tegenover de watervraag. Om waterschaarste te voorkomen wordt het hemelwater zo lang mogelijk ter plaatse vastgehouden. Dat kan door kleine spaarbekkens aan te leggen om in de eigen waterbehoefte te voorzien, door aanleg van visvriendelijke stuwtjes, door grachten terug in open profiel te leggen, door peilgestuurde drainages. Deze maatregelen kunnen opgenomen worden in het hemelwater- en droogteplan van de gemeenten.
Raadpleeg de gegevens over druk & impact, milieudoelstellingen, reductiedoelen & afwijkingen en beoordeling in de waterlichaamfiches VL05_12 - POPERINGEVAART.