Waterschaarste en droogte
De recente droge en warme zomers leidden tot aanhoudende neerslagtekorten, historisch lage grondwaterstanden, lage waterpeilen en afvoeren en een verminderde waterkwaliteit. We verwachten dat extreme droogte in de toekomst vaker en intenser kan voorkomen. Informatie over de klimaatverandering in Vlaanderen en de toenemende droogte kan u vinden op het Klimaatportaal Vlaanderen. De actuele droogtetoestand kan u raadplegen op waterinfo.be.
Sinds de zomer van 2016 worden we geconfronteerd met lagere neerslaghoeveelheden. Dit gecombineerd met hoge temperaturen in de recente zomers zorgde ervoor dat de waterreserves moeilijk terug op peil kwamen.
De aanhoudende droogte had tot gevolg dat de waterpeilen in de waterlopen snel daalden. Op de Boven-Schelde waren er gedurende een hele tijd sterk verlaagde waterafvoeren (medio augustus 2019 bedroeg de afvoer op de Boven-Schelde te Helkijn slechts 8.5 m³/s. Pas in november 2019 was de afvoer op de Boven-Schelde te Helkijn net iets meer dan 10m³/s wat overeenkomt met de minima voor de tijd van het jaar. Sommige beken kenden zeer lage peilen (o.a. bovenlopen van de Maarkebeek en Zwalm) of vielen tijdelijk droog.
Ook de freatische grondwaterlagen daalden aanzienlijk. Er zijn 3 meetpunten volledig in het Bovenscheldebekken gelegen (Zottegem, Gavere, Kruisem). Elke zomer sinds 2017 zien we op deze punten telkens heel lage grondwaterstanden.
De droogtegevoeligheid van de bodem is in Bovenscheldebekken in vergelijking met de andere bekkens minder gevoelig, zeker in de valleigebieden (matig gevoelig). Binnen de heuvelrijke gebieden zijn de bodems gevoelig. Op het einde van de droge zomers (2018-2019) was op bijna alle plaatsen zowel de oppervlakkige bodemverzadiging als diepere bodemverzadiging gedaald tot waarden die laag tot zeer laag zijn voor de tijd van het jaar.
De droogte had ook gevolgen voor de waterkwaliteit: door de lage debieten in de waterloop is er een onmiddellijk effect van bv. eutrofiëring of puntlozingen op o.a. het visbestand.
Voor meer informatie over de toestandsbeoordeling waterschaarste en droogte, zie stroomgebiedniveau.