visie
Voor de meeste kanalen zal de goede toestand niet gehaald worden in 2033 (klasse 6). Dit is het geval voor het Afleidingskanaal van de Leie/Schipdonkkanaal I, de Ringvaart rond Gent, het kanaal Gent-Oostende en het kanaal Gent Terneuzen. Voor het Afleidingskanaal van de Leie II en het kanaal van Eeklo wordt een potentieel sterke vooruitgang voorgesteld mits uitvoeren van de acties in dit en volgend stroomgebiedbeheerplan (klasse 5).
De meeste kanalen hebben de belangrijke functie van vervoersader voor transport van goederen over het water. Een voldoende hoog waterpeil op de kanalen wordt gehanteerd om de bevaarbaarheid van deze waterwegen te hanteren. Het Seine-Schelde project heeft tot doel de binnenscheepvaart te bevorderen met hierbij ook aandacht voor rivierherstel. De kanalen dienen, waar nodig, aangepast te worden aan de categorie zoals deze in het Trans-Europees vervoersnet (TEN-T) werd vastgelegd.
De toegankelijkheid van het havengebied wordt verbeterd. Ook worden de mogelijkheden voor transport van goederen verder gestimuleerd. De bedoeling is een ecologisch interessant alternatief voor het vrachtvervoer op de weg te vormen. Daarnaast hebben kanalen een recreatieve functie (wandelen, fietsen, hengelen,…) en tracht men kanaalzones in steden steeds meer op te waarderen en op te nemen in grootschalige stedenbouwkundige projecten.
Niet enkel voor het bekken van de Gentse Kanalen zelf, doch ook voor de stroomopwaarts en afwaarts gelegen bekkens, vormen deze kanalen een sleutelpositie in het beschermen van de bevolking tegen overstromingen. De waterhuishouding van de kanalen en de menselijke sturing van de peil regulerende kunstwerken op deze waterlopen wordt verder geoptimaliseerd in harmonie met het bovenstroomse en benedenstroomse bekken. Zowel peilbeheer in functie van scheepvaart als hoogwater- en laagwaterbeheer zijn hierbij van belang. Zo geniet het de voorkeur om de lozingsmogelijkheden van de grote afvoerassen zo veel als mogelijk tij-onafhankelijk te maken. Samenwerking en afspraken rond het waterkwantiteitsbeheer bestaan reeds en moeten bestendigd en waar mogelijk verbeterd worden. Stroomafwaarts vormt het Kanaal Gent-Terneuzen een belangrijke ontsluiting, waar ook een zeer expliciete watervraag aan verbonden is. De waterverdeling rond Gent speelt dus een bepalende rol voor de waterbalans van het “Middengebied” (Leie, Boven-Schelde en afvoerende/aansluitende kanalen). Een geïntegreerde aanpak via een waterplan voor het Middengebied heeft tot doel een langetermijnvisie uit te werken voor de waterhuishouding, waarin gestreefd wordt naar kwalitatieve waterfuncties rekening houdende met toekomstige maatschappelijke en klimatologische ontwikkelingen (zoals zeespiegelstijgingen, wijzigende piekdebieten, waterschaarste, …) .
Niet alleen voor ‘natuurlijke’, maar ook voor ‘kunstmatige’ waterlichamen, zoals kanalen, gelden volgens de kaderrichtlijn water bepaalde al dan niet aangepaste ecologische normen (cf. ‘goed ecologisch potentieel’ & ‘goede chemische toestand’). De waterkwaliteit in een kanaal wordt grotendeels bepaald door de kwaliteit van de waterlopen die uitmonden in het kanaal en door rechtstreekse (industriële) lozingen. Verbetering van de bovenstroomse waterlopen komt zeker deze kanalen ten goede. Voor rechtstreekse lozingen zijn de opgelegde normen en handhaving van belang. Op het kanaal Gent-Terneuzen speelt de verziltingsproblematiek een belangrijke uitdaging. Anderzijds worden de kanalen ook op biologische kenmerken beoordeeld, waaronder visfauna. Waar nodig en mogelijk dient een minimum aan habitats gecreëerd te worden opdat populaties levensvatbaar kunnen zijn. De aanleg van paaiplaatsen, het werken met kunstmatige substraten en natuurlijke oevers volgens het principe van milieutechnische milieubouw kunnen hiertoe bijdragen.
Op deze wijze wordt ook de recreatieve visserij langs de kanalen ondersteund. Kanalen maken ook deel uit van het vismigratienetwerk. Daarom dient de vrije vismigratie bij bestaande en nieuwe kunstwerken nagestreefd te worden en moeten we schade aan levensgemeenschappen tot een minimum trachten te beperken. Van groot belang voor de vrije vismigratie vanuit Benedenschelde naar Gentse Kanalen en voornamelijk Bovenschelde is een oplossing van het vismigratieknelpunt te Merelbeke, een vispassage wordt er aangelegd waarbij ook een pilootproject voor het tegenhouden van de wolhandkrab wordt uitgevoerd.
Raadpleeg de gegevens over druk & impact, milieudoelstellingen, reductiedoelen & afwijkingen en beoordeling in de waterlichaamfiches A0_VL22_217- AFLEIDINGSKANAAL van de LEIE II + KANAAL van EEKLO, VL05_150 - AFLEIDINGSKANAAL van de LEIE/SCHIPDONKKANAAL I, VL11_165 - KANAAL GENT-TERNEUZEN + GENTSE HAVENDOKKEN.
.